De gemeenschapseconomie biedt een alternatief voor het dominante marktdenken. Niet de logica van winstmaximalisatie staat centraal, maar die van solidariteit, duurzaamheid en collectieve zeggenschap. In de gemeenschapseconomie organiseren burgers zich rondom thema’s als energie, zorg, wonen of voedsel. Ze nemen gezamenlijk verantwoordelijkheid voor het opzetten en beheren van voorzieningen die inspelen op lokale noden. Denk aan energiecoöperaties, buurtzorginitiatieven of voedselgemeenschappen. Deze initiatieven versterken niet alleen de veerkracht van buurten, maar laten ook zien dat economische activiteiten op een andere leest geschoeid kunnen worden: lokaal verankerd, sociaal gedreven en democratisch bestuurd.

Open de publicatie

De groei van dit soort initiatieven laat zien dat steeds meer mensen zoeken naar manieren om zeggenschap terug te krijgen over hun leefomgeving. Tegelijkertijd botsen ze vaak op systemen die daar niet op zijn ingericht. Regels en subsidies sluiten doorgaans aan bij marktpartijen of klassieke instituties. Daarom is het cruciaal dat overheden leren samenwerken met burgercollectieven op basis van gelijkwaardigheid, en ruimte maken voor nieuwe vormen van eigenaarschap en besluitvorming.

De explainer van Commons Network biedt een heldere introductie in de principes en praktijken van de gemeenschapseconomie. Het is een uitnodiging om breder te kijken naar waarde, economie en de rol van burgers in maatschappelijke transities.