Van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie

27-04-2022

In de Troonrede van 2013 stond de participatiesamenleving centraal. Uitgangspunt: de overheid kan niet alles zelf en doet er goed om beter aan te sluiten op wat actieve burgers zelf kunnen doen voor hun gemeenschap. Welke aanknopingspunten geeft de zogenaamde ‘overheidsparticipatieladder’?

Organisatie en bestuur

Samenwerking

Nut

Maatschappelijke impact

Overig

Veerkracht

Om verschuivingen in de rol van overheden bij burgerinitiatieven beter te begrijpen, zoomt dit artikel in op de thematiek van klimaatadaptatie en op het concept van de participatieladder. Het onderzoek richt zich op de lokale overheid; de onderzoekers hebben twee jaar lang observerend geparticipeerd in een vernieuwend overleg (in het kader van een Citydeal) van een aantal ambtenaren over de betrokkenheid van hun gemeente bij initiatieven van burgers rond de thematiek van wateroverlast. De resultaten bevestigen het vermoeden dat er een verschuiving plaatsvindt van netwerksturing (de hoogste trede op de ladder) via stimuleren en faciliteren naar volledig vrij en ongemoeid laten (de laagste trede). Hoe urgenter en hoe politiek gevoeliger een thematiek ligt, des te sterker zal de lokale overheid zelf de hand aan het stuur willen houden. Een belangrijk argument om de ladder voorzichtig af te dalen is dat een succesvol en bestendig burgerinitiatief helpt om draagvlak en bewustzijn in de gemeenschap te organiseren. De ambtenaren benoemen zelf drie risico’s die meewegen bij de keuze van hun rol: de flexibiliteit en openheid in eigen gelederen, de continuiteit van het initiatief en ook de mogelijk groeiende ongelijkheid. Ze zien het als een uitdaging om de rol van de lokale overheid mee te laten schuiven met de fase van ontwikkeling van een initiatief. Omdat het betoog onderbouwd is met praktijkvoorbeelden, biedt dit artikel aanknopingspunten voor zowel ambtenaren als burgercollectieven.

 

H.L.P. Mees, C.J. Uittenbroek, D.L.T. Hegger, P.P.J. Driessen, 2019. From citizen participation to government participation: An exploration of the roles of local governments in community initiatives for climate change adaptation in the Netherlands. Env Pol Gov. 2019;29, p. 198–208. https://doi.org/10.1002/eet.1847

 

Afbeelding: freepik.com

Afbeeldingen

Cookie-instellingen