In de onderstaande tekst is sprake van coöperaties, maar de meeste punten zijn ook van toepassing op andere burgercollectieven.
Wetenschappers houden zich al jarenlang bezig met de vraag waarom collectieven een goed alternatief kunnen zijn voor commerciële partijen. In 2002 beschreef de Britse professor Roger Spear de voordelen die coöperaties kunnen hebben. Hij vond 6 factoren die bijdragen aan hun succes (1).
- Coöperaties kunnen over het algemeen beter reageren op het falen van de markt, omdat ze minder op winst gericht zijn dan commerciële partijen. In plaats daarvan richten ze zich meer op onderlinge hulp. Daardoor staat de groep in economisch moeilijke tijden sterker.
- Mensen vertrouwen coöperaties makkelijker dan commerciële aanbieders. Ze zijn eerder overtuigd dat een coöperatie het beste met hen voorheeft. En dus dat een coöperatie geen misbruik zal maken van bijvoorbeeld een voorsprong in kennis.
- Coöperaties zijn ontstaan vanuit een zelfhulp-ideaal. Dat daagt mensen uit om voor zichzelf op te komen. De deelnemers in een coöperatie nemen het samen ook op voor de zwakkere leden in hun groep. Zo komt uiteindelijk een grotere groep vooruit.
- Coöperaties zijn gebouwd op het principe van solidariteit. Door samen te werken versterken de leden de sociale samenhang en de gemeenschapszin in een gebied. Dit noemen we het sociaal kapitaal van de coöperatie.
- Mensen voelen zich gesterkt door het besef dat ze onderdeel zijn van een groter geheel. Dit besef maakt hen zelfredzaam en geeft de kracht om de middelen die ze in de coöperatie inbrengen zo effectief mogelijk in te zetten.
- Coöperaties zijn niet alleen gericht op economische voordelen, maar vaak ook op sociale voordelen. Daarom wordt hun succes niet alleen afgemeten aan de behaalde winst, maar bijvoorbeeld ook aan de sociale samenhang of zelfredzaamheid van leden.
Verantwoording
- R. Spear, 2000. The Co-operative Advantage. Annals of Public and Cooperative Economics, 71(4): 507-523.