Wetenschappers zien verschillende oorzaken waardoor coöperaties en andere collectieven soms tot stilstand komen. Eén daarvan is dat een samenwerkingsverband vastloopt in zijn eigen regeltjes. Natuurlijk is het goed om onderling afspraken te maken en die vast te leggen. Maar bij sommige collectieven gaat het na verloop van tijd alleen nog maar over regelgeving en technische details. Hierdoor verliezen deelnemers hun motivatie.
Een tweede risicofactor is het aannemen of inhuren van te veel betaalde krachten. Dit verzwakt de collectieve gedachte: we doen het voor elkaar en met elkaar. Wetenschappers zijn het er niet over eens hoe slecht deze vorm van professionalisering nu precies is voor collectieven. Maar het is iets om rekening mee te houden, zeker in combinatie met het volgende punt.
Toekomstgericht denken
Een derde belangrijke oorzaak voor de verzwakking van collectieven is het verlies van hun originele waarden van samenwerking en onderlinge bijstand. Sommige samenwerkingsverbanden veranderen van een groep waarin iedereen kan meepraten in een centraal geleide organisatie. Andere richten zich meer en meer op commerciële belangen. Hierdoor raken ze hun ideaal ‘voor elkaar, met elkaar’ kwijt en lopen ze het risico dat een deel van de leden vertrekt.
Een toekomstgericht burgercollectief houdt daarom steeds drie zaken in de gaten: de efficiency van de organisatie, de gelijkwaardigheid van de leden en het nut voor de leden. Het SICADE-model en de resultaten van de zelfscan op het CollectieveKracht-platform zijn een handig instrument om in gesprek te gaan over de veerkracht binnen jouw collectief (1).
Om verder te lezen
Verantwoording
- M. Vieta and D. Lionais, 2015. The Cooperative Advantage for Community Development Journal of Entrepreneurial and Organizational Diversity, vol. 4 issue 1, 1-9.