Carolyn Steel gebruikt in haar boek ‘Wat gaan we eten?’ het begrip ‘De nieuwe meenten’. Zij bedoelt hiermee vormen van gemeenschappelijk beheer en gebruik van land ten behoeve van de voedselproductie. Ze verwijst naar Ostrom’s lijst van principes voor ‘common pool resources’ en toetst hieraan recente ontwikkelingen op het gebied van voedsel en land. Ze benadrukt het belang van wederzijds vertrouwen met als fundament communicatie en wederkerigheid. De schaal van organiseren doet ertoe evenals het effectief en efficient managen van de gemeenschappelijke hulpbronnen. Essentieel acht zij goed rentmeesterschap en een veerkrachtige, betrokken gemeenschap. Ze ziet een mondiale beweging in de richting van een polycentrisch netwerk van ingebedde lokale groepen met internationale organen, gebaseerd op het gedeeld beheer en gebruik van gemeenschappelijke hulpbronnen. De kracht van de mondiale voedselbeweging is volgens Steel dat er na de eerste aanzetten in de jaren zeventig van de 20e eeuw, nu overal op de wereld voeselinitiatieven zijn – de nieuwe meenten - die uiteindelijk allemaal voedsel herwaarderen als basis voor een nieuwe wereld.
Geen prijskaartje
Een vergelijkbaar pleidooi voor commons doet Rutger Bregman in ‘De meeste mensen deugen’. Een common kan in zijn ogen van alles zijn, ‘zolang een gemeenschap het maar deelt en op democratische wijze beheert. Van een volkstuintje tot website; van een taal tot een website.’ Hij benadrukt dat de principes van Ostrom slecht ontwerpprincipes zijn en geen blauwdruk. De omvangrijke databases van Ostrom met informatie over ca 5000 commons verspreid over tijd en ruimte, toont voor hem aan dat gemeenschappen wel degelijk in staat zijn tot effectief gemeenschappelijk beheer en gebruik van hulpbronnen gedurende langere tijd, eeuwen zelfs. Met de woorden van Bregman: ‘niemand claimt het gemeenschappelijk goed voor zichzelf of hangt er een prijskaartje aan’. (p. 371)
Actueel en veelbelovend
Beide auteurs bevestigen de actualiteit van het commons concept. Ze zien het als onderdeel van een fundamentele kritiek op neo-liberalisme, doorgeschoten globalisering en individualisme. Tevens is het voor hen een veelbelovend antwoord op grote mondiale vraagstukken zoals klimaat, biodiversiteit, gezond voedsel, energie en zorg.
Verantwoording
- C. Steel, 2021. Wat gaan we eten? Sitopia: hoe goed de wereld kan verbeteren
- R. Bregman 2019. De meeste mensen deugen . Een nieuwe geschiedenis van de mens, de Correspondent.