Er zijn burgercollectieven in veel soorten en maten. Met andere woorden: er is sprake van heterogeniteit. Omdat appels niet met peren te vergelijken zijn, en het ene type organisatie het andere niet is, is het van belang om de onderlinge verschillen te onderkennen en te onderzoeken. Onderzoekers Jos Bijman en Markus Hanisch hebben een classificatie opgesteld voor agrarische coöperaties (1). Die kunnen we ook toepassen op burgercollectieven in het algemeen.  Die classificatie is gebaseerd op 4 aspecten: doel, type transactie, schaalniveau van activiteiten en type leden.

4. Type leden

Een eerste onderscheid betreft individuele leden. De meest bekende vorm is een collectief met individuele leden als eigenaar of gebruiker, bijvoorbeeld een ondernemerscoöperatie. Leden kunnen echter ook gezamenlijk een bedrijf runnen en er zelf werkzaam zijn (werknemerscoöperatie).

Een tweede onderscheid heeft te maken met de vraag of het collectief onderdeel is van een federatieve structuur op een hoger niveau en hoe het lidmaatschap hiervan geregeld is. Die relatie met de federatie of koepel is van grote invloed op de functies en activiteiten die het collectief zelf invult. Ook heeft de inbedding in een groter geheel invloed op de zeggenschap. 

Om verder te lezen

• Achtergrond: Heterogeniteit, deel 1: doelen.
• Achtergrond: Heterogeniteit, deel 2: transacties.
• Achtergrond: Heterogeniteit, deel 3: schaalniveau.

Verantwoording

1. J. Bijman and M. Hanisch, 2020. Understanding the heterogeneity among agricultural cooperatives. Working Paper CIRIEC, no. 2020 / 13.