CollectieveKracht Podcast

Het aantal burgercollectieven op het gebied van zorg, energie, voedsel, wonen, mobiliteit, gebiedsontwikkeling en sociaal welzijn groeit snel. Zij ervaren de relatie met de overheid als een van de grootste uitdagingen, niet alleen in de startfase maar ook in hun ontwikkeling daarna. Ook hebben overheden moeite om het potentieel van deze burgercollectieven te zien als een vorm van bestuur en een maatschappelijke kracht waarbij burgers zelf werken aan oplossingen van urgente vraagstukken. In deze podcastserie brengt Ton Duffhues de relatie tussen burgercollectieven en overheid vanuit een verbindend verhaal aan de orde.

Introductie van de CollectieveKracht Podcast

Om de serie af te trappen hebben wij Theo Leupen uitgenodigd. Theo is programmamanager bij DuurzaamDoor, een multistakeholder kennis- en leerprogramma van overheden en maatschappelijke organisaties wat ondergebracht is bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Theo heeft samen met CollectieveKracht het idee van deze serie gelanceerd. In deze eerste aflevering zal het belang van de podcast en het verbindende verhaal naar voren komen.

1. De relatie tussen burgercollectieven en de overheid

Voor de eerste aflevering in deze serie over de relatie tussen burgercollectieven en de overheid praten we met Ben van Essen. Ben heeft erg uiteenlopende ervaringen gecombineerd. Hij studeerde sociologie aan de Radboud Universiteit en is vervolgens als raadslid en wethouder aan de slag gegaan. Sindsdien is Ben op lokaal, provinciaal en nationaal niveau betrokken geraakt en gebleven bij burgercollectieven.

2. Lokale, groene stroom voor een eerlijke prijs

In de tweede aflevering in deze serie over de relatie tussen burgercollectieven en de overheid praten we met André Dippell. André is directeur bij om | nieuwe energie, het grootste groene energiecollectief zonder winstoogmerk in Nederland. Samen met tientallen lokale energie-initatieven bepalen zij de koers van om | nieuwe energie. Al tien jaar bundelt en ontwikkelt deze topcoöperatie nieuwe kennis en ervaringen, ook op het gebied van de relatie tussen de overheid en energiecollectieven.

3. Samen duurzaam voedsel produceren

In deze aflevering vertelt Harry Wesseling hoe de productie van ons dagelijks voedsel anders, beter en bovenal duurzamer kan. Als co-leider van Herenboeren zet hij zich hiervoor in. De beweging groeit hard. Sinds de oprichting in 2016 openden maar liefst 18 Herenboerderijen, ieder eigendom van een coöperatie van 250 huishoudens die onderling de oogst verdelen. De grootste uitdaging op dit moment: hoe gaan we om met deze snelle groei?

4. Wijkinitiatieven en het vertrouwen in de samenleving

In deze aflevering praten we met Katja Rusinovic, lector Grootstedelijke Ontwikkeling aan de Haagse Hogeschool. Samen met studenten gaat ze de stadswijken in om te onderzoeken hoe wijkbewoners en sociale wijkondernemingen bijdragen aan de kwaliteit van het samenleven in buurten met diverse inwoners. Wat verwachten ze van de gemeente en wat verwacht de gemeente van hen? Ze spreekt over een 'verdeelde' en 'laag vertrouwen'-samenleving waarin 'rebelse' burgerinitiatieven nodig zijn die het op een verantwoorde wijze net wat anders doen.

5. Samen de lokale democratie versterken

Deze aflevering spreekt Ton met Frank Speel, oud wethouder en adviseur bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Hij is programmamanager lokale democratie en is nauw betrokken bij het Programma Samen. Waarom is het versterken van de lokale democratie zo'n belangrijk speerpunt voor de VNG? En welke rol spelen burger -en bewonersinitiatieven hierin?

6. De kracht van kleine stappen dichtbij

In deze zesde aflevering van de podcastserie burgercollectieven en de overheid praten we met Marcel Kloprogge. Hij is oprichter en directeur van OnzeAuto, een platform om auto's te delen in eigen buurt en straat. Marcel is ook als bestuurder betrokken bij de coöperatie HOT (Huis, Omgeving en Transitie) en het burgerberaad in Helvoort. Waar komt dit geloof in gemeenschapskracht en coöperatieve samenwerking vandaan? En hoe ziet hij deze beweging voor zich?

7. Ruimte maken voor nieuwe woonoplossingen

In deze zevende aflevering spreken we Tineke Lupi, programmamanager Vernieuwend Wonen bij de gemeente Almere en betrokken bij het Woningbouwatelier aldaar dat experimenten op het gebied van bouwen en wonen ondersteunt. Ze vertelt over het proces dat de wooncoöperatie Binnenhaven doorlopen heeft vanaf het allereerste voorstel in 2016. Ruim zeven jaar later wordt er nog steeds niet gebouwd. Tineke’s verhaal over Almere biedt lessen voor alle gemeenten, omdat het laat zien hoe lastig het is om het gevestigde woonsysteem te doorbreken.

8. De publieke waarde van burgercollectieven

Voor de achste aflevering van deze podcast schuift Karin Geuijen aan, onderzoeker bij de Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschappen. Ze ziet een verschuiving van het ‘overheid- en marktdenken’ naar meer maatschappelijk denken. Ligt een verbeterde samenwerking tussen overheid en burgercollectieven in het vooruitzicht? Haar onderzoek richt zich op het vergroten van de impact van burgercollectieven en inclusiviteit, waarbij ze pleit voor het betrekken van zoveel mogelijk inwoners bij initiatieven.

Afsluiting van de CollectieveKracht Podcast

Voor de laatste aflevering van deze podcast spreken we met Flor Avelino, hoogleraar Organisaties en Duurzaamheid verbonden aan het Copernicus Instituut (Universiteit Utrecht). We gaan in op thema’s die voor alle burgercollectieven van belang zijn, bijvoorbeeld sociale innovatie, machtsvorming en translokale netwerken. 'Zorg voor zowel fysieke als institutionele ruimte voor initiatieven; geef ze erkenning', adviseert ze overheden. En tegen burgercollectieven zegt ze: 'Blijf experimenteren en leren, erken andere bewegingen en werk samen in netwerken.'

De CollectieveKracht podcast is in samenwerking met de volgende partners tot stand gekomen.