Het opschalen van lokale initiatieven, zoals energiegemeenschappen, kan een mondiale impact hebben. Het kan bijvoorbeeld bijdragen aan klimaatmitigatie. Maar er moeten wel een aantal mechanismen aanwezig zijn om energiegemeenschappen te laten floreren. Dit wordt behandeld in het artikel 'Scaling mechanisms of energy communities: A comparison of 28 initiatives', gepubliceerd in het tijdschrift Global Environmental Change.

Open de publicatie

De auteurs Daniel Petrovics, Dave Huitema, Mendel Giezen en Barbara Vis identificeren acht noodzakelijke (combinaties van) voorwaarden voor het opschalen van energiegemeenschappen. Die bevinden zich binnen drie dimensies: binnen de gemeenschap, tussen gemeenschappen en in de context van gemeenschappen.

1. Het initiatief is een formele organisatie
   Het collectief staat bijvoorbeeld ingeschreven als coöperatie, stichting of onderneming bij de KVK.

2. Er zijn leiderschapsrollen te herkennen binnen het initiatief
   Resultaatgerichte mensen die het voortouw nemen, de kartrekkers, heb je hard nodig om door te groeien. Dit kun je ook stimuleren door te investeren in het opleiden van projectleiders.

3. Het initiatief legt contact met externe partijen
   Denk hierbij aan koepelorganisaties, de (lokale) overheid of burgercollectieven binnen dezelfde sector. Een sterk netwerk geeft toegang tot kennis en kan helpen bij het herkennen en oppakken van zowel kansen als gemeenschappelijke uitdagingen.

4. Het initiatief leert van andere initiatieven
   Als je burgercollectief toegang heeft tot praktijkkennis van vergelijkbare voorgangers, bijvoorbeeld via een kennisbank van een koepelorganisatie, hoef je niet opnieuw het wiel uit te vinden.

5. Er is een verbindend sociaal kapitaal
   De leden van het initiatief houden zich aan eenvoudige regels en procedures. Bovendien zijn ze met elkaar verbonden door een gemeenschappelijk doel. Zo bouwen ze een sterke band op met elkaar, gebaseerd op vertrouwen.

6. Er is een overbruggend sociaal kapitaal
   Hierbij gaat het om het vermogen voort te bouwen op externe relaties, zoals kleine ondernemers met relevante kennis uit je omgeving. Het is belangrijk om de betrokkenheid van deze partijen te waarborgen.

7. Er is openheid voor vernieuwing
   Dit heeft te maken met externe factoren: een context waarin experimenterende ondernemers worden omarmd en besluitvormers beleid maken met ruimte voor innovatie.

8. Er is continuïteit van ondersteunende structuren
   Er is bijvoorbeeld sprake van continue (financiële) steun voor lokale innovatie, betrouwbare technologie en consistent beleid.